Kto z was nie słyszał lub nie użył kiedyś stwierdzenia, że coś jest jest jego piętą achillesową. Samo ścięgno Achillesa to największe i najmocniejsze ścięgno w naszym organizmie, które przystosowane jest do pokonywania ogromnych sił, zwłaszcza przy forsownym wysiłku.
A czym tak naprawdę jest ten Achilles w naszym ciele? Jak wiele problemów sprawia zawodnikom, ale i zwykłym ludziom w życiu codziennym? Postaram się dziś odpowiedzieć na pytania związane ze ścięgnem Achillesa, niepokojącymi objawami oraz sposobami utrzymywania go w jak najlepszym zdrowiu.
Trochę Anatomii
Ścięgno Achillesa , inaczej nazywane ścięgnem piętowym znajduje się dolnej części podudzia, potocznie zwanej łydką. Dwa brzuśce mięśnia brzuchatego łydki w ok. połowie długości goleni przechodzą w pasmo ścięgniste i dalej kierując się w dół w okolicy 1/3 długości goleni , łączą się ze ścięgnem mięśnia płaszczkowatego. Następnie „zaplatając” się niczym warkocz przebiegają aż do kości piętowej, oplatając ją od spodu gdzie tworzą wspólny przyczep razem z rozcięgnem podeszwowym stopy. Można stwierdzić, że spiralny charakter przebiegu włókien ścięgnistych ma za zadanie wspomagać elastyczność oraz odkształcanie się ścięgna pod wpływem obciążenia. Ścięgno pokryte jest pochewką czyli rodzajem takiej otoczki zewnętrznej złożonej z tkanki włóknistej. Pokryte jest także błoną maziową, która tworzy ościęgno. Od ściany otoczki do ścięgna biegnie krezka ścięgna, która doprowadza naczynia krwionośne oraz nerwy.
Co i czemu boli?
Często możemy usłyszeć lub odczuć potoczne trzeszczenie, skrzypienie w okolicy ścięgna Achillesa podczas biernych ruchów stopą. Jest to objaw przerośnięcia ościęgna w wyniku reakcji zapalnej często spowodowany nadmiernym obciążeniem. Mogą towarzyszyć tym objawom dodatkowo obrzęk w okolicy ścięgna i stawu skokowego.
Do przodu od ścięgna leży kaletka ścięgna Achillesa. Ona także może ulec procesom zapalnym oraz powodować dolegliwości bólowe do przodu od ścięgna, głównie podczas zgięcia podeszwowego (stawanie na palce) w stawie skokowym. Nieswykle ważne jest , aby zróżnicować ten ból od stanu zapalnego ościęgna lub tendinopatii ścięgna Achillesa. Wraz z zapaleniem kaletki może powiązane być charakterystyczne zniekształcenie w obrębie tylno-górnej części kości piętowej.
W badaniach wykazano , że ukrwienie ścięgna pochodzi głównie z krezki ścięgna. Istnieją również malutkie naczynia odchodzące wzdłuż brzuśców mięśnia brzuchatego łydki oraz dystalnie z naczyń odchodzących od okostnej w okolicy przyczepu ścięgna. Wg przeprowadzonych badań dystrybucja krwi występuje równomiernie wzdłuż całego ścięgna z wyjątkiem obszaru jego przyczepu. Niewątpliwie wraz z wiekiem następuje spadek produkcji kolagenu oraz tzw „wrastanie” naczyń krwionośnych w obszar ścięgna Achillesa, powodując zmniejszenie jego elastyczności oraz wytrzymałości czyli jednym słowem osłabienie.
Nie lekceważ objawów
Zdecydowanie należy słuchać swojego ciała i obserwować czy występują u mnie dolegliwości. Czy pojawia się ból w trakcie wysiłku, po wysiłku. Czy rano odczuwam sztywność w okolicy ścięgna Achillesa, natomiast gdy się „rozchodzę” jest lepiej. Wszelkie odchylenia od normy w postaci obrzęków czy zmian skórnych. Również osoby , które mają nieprawidłowe ustawienie kości piętowej , przeszły chorobę haglunda-savera lub mają tzw. Piętę Haglunda lub popularnego „platfusa” , predysponują do uszkodzeń w obrębie ścięgna Achillesa.
Pamiętaj, że Achilles, który uległ zerwaniu to nie jest zdrowy Achilles. Takie ścięgno musiało dawać wcześniejsze objawy, być osłabione lub nawet zdegenerowane. Aby prawidłowo dbać o kondycję swoich Achillesów musisz jednocześnie wzmacniać mięśnie łydek stosując mało ciekawe i przyjemne ćwiczenia siłowe jak również dbać o prawidłowe zakresy ruchomości w stawach skokowych i dobrą elastyczność mięśni łydek. Możesz ją uzyskiwać za pomocą rollowania, rozciągania czy masażu.
Nie lekceważ żadnych objawów i pamiętaj, że achillesy wykonują pracę w każdym ruchu w pozycji pionowej podczas przemieszczania. Musisz o nie dbać.
Więcej zajęć z fizjoterapeutą już na obozach zimowych. Zapraszamy :)
